Praziluk

Praziluk (lat A. ampeloprasum var. porrum) je dvogogodišnja biljka iz porodice lukova. Koriste se još nazivi paraluk, poriluk i pariluk. Iako je to vrsta luka koja se razvija dve godine, karakteristično je da ne formira cvetno stablo.

Plodom se u povrtarskom smislu smatra snop listova koji su gusto zbijeni, tako da se povremeno koristi naziv stabljika.

Kao i ostale vrste luka i on zahteva gajenje u plodoredu tako da se pre njega dve godine na istom prostoru nije galila ni jedna vrsta luka. Tako se smanjuje opasnost od širenja bolesti i štetnih insekata.

Izgled i razvoj

Praziluk u toku prve godine svog razvoja ima malu glavicu i veoma bogat snop listova, a u drugoj godini cveta i dobija seme. Za upotrebu se bere u toku prve godine.

Kod naprednijih sorti dužina lažnog stabla može biti do 60 cm, dok se prečnik kreće od 2 cm pa do 6 cm u zavisnosti koja je sorta u pitanju.

Gajenje praziluka

Praziluk se sadi iz rasada, a to rasađivanje se obavlja kad biljka koja je posađena iz semena ima 6 razvijenih listova. Ta sadnja se obično obavlja krajem juna meseca. Razmak između redova može biti 30cm, a između biljaka u redu 10cm – 15cm.

U sistemu gajenja gde se koristi plodored on se sadi prvi, jer dobro podnosi nabacivanje stajnjaka po njivi. Međutim na parcelama gde se gajio luk se ne bi trebao sejati posle toga bar 4 godine. Kao dobre predkulture su se pokazale mahunarke i žitarice.

Đubrenje se obavlja pred sadnju sa stajnjakom i sa veštačim đubrivom. Nakon toga se može obaviti oranje zemljišta radi njegove osnovne pripreme. Kad se završi osnovna obrada sledi završna priprema za sadnju, na manjim površinama mogu da se koriste grabulje da bi se dobra struktura zemljišta za sadnju.

U periodu kada se biljka ukorenjava može da se odradi jedno folijarno prihranjivanja uz pomoć tečnih đubriva. Navodnjavanje bi trebalo biti obilno, pošto praziluku odgovara dosta vode. Posebna pažnja se treba obratiti na to da se redovno okopava ili prskanjem da se suzbijaju korovi.

Praziluk se bere krajem jeseni, pa može i u novembru. Berba zapravo može početi kad praziluk ima koristan deo biljke u visini od 15cm, mada se kod nas to obično ostavi da biljka značajno naraste pošto tako ima bolju prolaznost u trgovinama.

Ponegde se ostavlja i u toku zime posađen pa se vadi prema potrebi pošto može da izdrži bez problem temperature do -12 °C.

Pored uzgoja na otvorenom, može da se gaji i u plasteniku. Proizvodnja praziluka u plastenki se obavlja u periodu od kraja novembra meseca pa do juna kada se bere. Tokom zime se gaji u objektu koji se greje (neophodna je temperatura za nicanje od 18°C, za rast nakon  sadnje je potrebno danju 10-14°C, a u toku  noći 10-12°C)

Upotreba praziluka

Koristi se kao dodatak jelima ili kao salata iz razloga što ima dosta blaži ukus u odnosu na beli i crni luk.. Kod praziluka se u kuhinji koristi snop lišća koji je povezan omotačem, u narodu se to pogrešno naziva stabljikom ili korenom.

Tema na poljoinfo forumu – Praziluk